Bài viết về chuyến đi Paris của Bọ gần chấm hết. Đêm nay khó ngủ nằm đọc quyển Tạp Ghi của Quỳnh Giao. Đọc đến đoạn Quỳnh Giao nói về ca sĩ Charles Aznavour hát bản nhạc La boheme với lời dịch bài hát: "Những người dưới 20 tuổi không biết chuyện này...Năm đó anh đi vẽ dưới chân Montmartre, em cởi áo đi làm người mẫu. Đôi ta hai ngày mới được một bữa ăn, mà hạnh phúc dường nào...."

Thấm quá, và cảm quá! Bọ chỗi dậy tìm bản nhạc gởi đến các bạn cùng nghe!






Chuyện ăn uống

Bọn Bọ đến khu nhà thờ Madeleine để mua quà. Vòng quanh khu nhà thờ Madeleine là những hiệu bán thực phẩm nổi tiếng như Fauchon, Maison de latruffe, Maille. Bọn Bọ ghé vào maison De la truffe mua 3 chai dầu olive có ngâm 1 ít nấm truffle - 50 Euros cho chai 250ml, chấp nhận được. Ghé Maille mua mấy hộp mù tạt đủ mùi trái cây đặc biệt Pháp, giá 25E cho hộp 4 hủ 4 mùi, giá cũng chấp nhận được.

Như 1 thói quen, Bọ trở ra rue Royale ghé tiệm bánh Ladurée mua bánh macaron để ăn và mang về cho con. Tiệm Ladurée trên đường Royale nhỏ nhưngbày biện sang trọng gồm 2 căn liền nhau: 1 căn là nhà hàng bán thức ăn nhẹ cho khách ăn kèm trong lúc uống cafe, trà. Căn kia bán bánh ngọt cho khách mua mang về...và món bánh chủ lực của họ là bánh macaron ; bánh macaron của Ladurée nổi tiếng là ngon nhất Paris!

Image has been scaled down 22% (640x481). Click this bar to view original image (813x610). Click image to open in new window.
Mua 1 hộp xinh xắn gồm 6 bánh về ăn chơi: Giá 15E! Đau cái túi tiền nhưng sao mình vẫn ráng tiêu? Tại ngon! ngon lắm! hương vị rất đậm đà của từng mùi vị cộng thêm chất bùi béo thơm của hạnh nhân....và chiếc hộp, chiếc hộp xinh như 1 hộp đựng nữ trang, 6 chiếc bánh nằm bên trong, cũng hấp dẫn Bọ không thua sức hấp dẫn của những món nữ trang kia vậy:

Image has been scaled down 22% (640x481). Click this bar to view original image (813x610). Click image to open in new window.

Image has been scaled down 22% (640x481). Click this bar to view original image (813x610). Click image to open in new window.

Té ra, giá 6 cái bánh trong hộp 15 E, đắt là do cái hộp: hộp Ladurée là 1 trong những vật có thể sưu tầm, kiểu dáng hộp chỉ xử dụng để đựng bánh bán cho khách trong 1 thời gian vì số hộp sàn xuất có giới hạn, số lượng chừng mực nhất định rồi sẽ có kiểu hộp khác thay thế, cũng với thể thức như trên. Và chiếc hộp Bọ chọn là chiếc kiểu dáng mới nhất, giá đắt nhất. Giá 1 hộp đời cũ hơn chứa 8 bánh giá cũng 15.50 E!

Nên Bọ vào tiệm, đường hoàng như 1 bà nhà giàu tỉnh nhỏ, mua 4 hộp bánh nhỏ và 1 hộp bánh lớn: Tất cả là gần 100E! Nhưng các con và các cháu mê tít bánh macaron này thành thử cũng ráng chấp nhận được!

Đường Royale có tiệm Laduree cách Place de la Concorde có 1 chút xíu, nên ghé qua coi nơi vua chúa bị xử trảm như thế nào; công trường La Concorde rộng, trên đó chỉ có 1 bồn nước và chiếc cột obelisk vàng óng là quà tặng từ Ai Cập:

Image has been scaled down 22% (640x481). Click this bar to view original image (813x610). Click image to open in new window.



Các tour du lịch thường đưa khách đến mua sắm ở 1 trong 2 cửa hàng bách hóa lớn nhất Paris là Galeries Lafayette và Printemp, nhưng thường là Lafayette. Bọ cũng thế, tuy không có can đảm đi tour để trả tiền cho người ta chăn dắt mình và lùa mình đi từng đoàn như lùa vịt (Bọ chỉ đi tour T.Q có 1 lần và còn hãi đến tận hôm nay!), nhưng cũng muốn đi coi cho biết với người ta và xem có cái món gì đại hạ giá vừa với túi tiền hưu thì sắm để sau này còn có cái mà khoe: Đồ này tôi mua tận bên Tây!

Nhưng túi tiền hưu của Bọ bị thâm thủng nặng khi ghé ngang Fragonard và mua mấy loại xà phòng thơm về làm quà cho các con và sui gia 2 nhà.
Tiện đi ngang nhà thờ Madeleine - đến đây thì bọn Bọ đã ngán nhà thờ, các bảo tàng đến cổ rồi; chỉ còn nhà thờ St Chapelle cần phải đi sẽ nói sau- thấy hàng thực phẩm cao cấp Fauchon, ghé vào coi, không dám mua gì cả!
(Sau này khi ghé Seoul, Bọ có thấy 1 đại lý Fauchon trong thương xá Lotte, nhưng hàng hóa và phẩm chất thua xa cửa hàng Paris)


Tuy nhiên, khi Bọ trở lại Paris, Bọ có ghé vào bên trong nhà thờ Madeleine và đọc kinh. Bên trong nhà thờ, không có cửa sổ hoặc bất cứ 1 khung kính màu nào hết khác hẳn với những nhà thờ khác. Điều này có thể làm những người có bệnh sợ không gian kín cảm thấy không thoải mái thậm chí có thể hơi ngột ngạt. Nhưng trên trần vòm nhà thờ có 3 khung trống tròn đưa không khí vào làm thông thoáng đôi chút, và ánh sáng, từ những lỗ tròn này dọi những tia sáng xuống gian chính tối mờ mờ của nhà thờ, tạo 1 cảm giác lạ lạ...
Chiều lại, đến nhà thờ St Chapelle trước để ngắm bộ khung kính màu, sau xem buổi hòa tấu violons , tấu khúc 4 mùa Les quatre saisons của Vivaldi doban hòa nhạc Les Solistes Francais và nhạc sĩ Paul Roger solo violon trình diễn. Trong không gian yên tĩnh trầm lắng của ngôi thánh đường, dưới mái vòm cao vút đưa tiếng vỹ cầm réo rắc lồng lộng xuyên suốt vào lòng người thưởng ngoạn.


Một buổi tối khó quên và ghi đậm nét trong tâm thức Bọ Già!


Chợ

Paris có nhiều điểm giống nhà mình - hay ngược lại - ; văn hóa café là một. Một khác nữa là chợ: khác với Mỹ và Úc; Bọ nhận thấy tủ lạnh gia đình Pháp thường không lớn, có thể vì diện tích không gian sống hàng ngày khá nhỏ hẹp - chí ít là đối với dân Paris - đưa đến điều tất yếu là tủ lạnh trong nhà không thể lớn vì chiếm nhiều chổ trống. Do đó hình thành thói quen đi chợ cách vài ngày chứ không mua 1 lần mỗi tuần như người sống ở Úc hoặc Mỹ.

Gần nhà bọn Bọ mướn là chợ Maubert Mutualité, chợ họp tuần 3 lần, thứ ba thứ năm từ 7 giờ sáng dến 2.30 chiều; thứ bảy từ 7 giờ đến 3 giờ chiều .
Metro : Maubert-Mutualite. Từ đầu chợ, có thể nhìn thấy nóc tròn của điện Panthéon. Bọ thích ngắm những người bán hàng tíu tít bày hàng và họ cũng rao hàng như bên mình! chợ tuy nhỏ, nhưng có đủ các mặt hàng cho các bà nội trợ:

Hàng hải sản, cá tôm các loại tươi rói:



Hàng phó mát, đủ các loại phó mát và sẳn lòng mời các bạn nếm thử, có bán cả trứng và sữa:



Hàng rau củ, hồi xưa mình còn gọi là đồ hàng bông:


Cạnh chợ, bao giờ cũng có các cửa tiệm. Bọ thấy có những tiệm thịt nguội (delicatessen/charcuterie) ngoài thịt nguội, xúc xích các loại, thịt bò, trừu, heo....Còn có các loại thức ăn mặn đã nấu sẳn và bán theo trọng lượng:


Trong các tiệm bánh mì, bao giờ cũng có các lọai bánh mì kẹp thịt, có thể giúp ta vừa no vừa ít phài tiêu tiền:


Một chút gì rất Paris

Là một du khách, thời gian hầu hết của khách là đây đó trên đường: Vào bảo tàng, thăm thành phố! Ngõ ngách ngang bước chân khách đều được ngắm qua và dừng chân chụp vài kiểu ảnh: này là phố Paris! đây là những huy hoàng của kinh đô ánh sáng!

Có một điều mang đậm hương vị Paris, không biết có bao nhiêu du khách cảm nhận qua? Chắc là cũng không ít!

Vì đó, không phải cafe! Không phải foie gras!

Cũng không phải Louvre, càng không phải là Eiffel!

Nó là những tiệm boulangerie, với hàng chục loại bánh khác nhau nhưng quan trọng nhất, yếu tố thành công nhất cho một boulangerie vẫn là bánh mì baguette và croissant!

Khách,bước vào một boulangerie với không gian ấm áp thơm nồng mùi bột, mùi men và mùi bơ. Lòng khách vui vui, khi chào người bán hàng và nhỏ nhẹ:

- Une demi baguette et deux croissants, s' il vous plaît!

Và nhìn người bán hàng thoăn thoắt cầm ổ bánh dài, không bẻ đôi, không cầm dao mà cắt bánh nhưng đưa vào một bàn như bàn cắt giấy và cắt ổ bánh làm đôi ; kẹp nửa ổ bánh vào một mẩu giấy nhỏ và đưa cho khách cùng với 2 bánh sừng trâu gói cẩn thận trong bao giấy. Trong thoáng giây, khách cóảo tưởng như mình vừa biến thành một Parisienne!

Người dân Paris, họ có thói quen là chỉ kẹp bánh baguette trong 1 mẩu giấy!

Bạn, có bao giờ bạn có ảo tưởng này như khách không?


Ốc và Ếch -

Ngày xưa còn nhỏ đọc sách biết món hảo của người Pháp là ốc và ếch! Ốc bươu thì lớn lên vẫn ăn suốt, ếch thì Bọ vẫn được ba dẫn cho ăn ếch xào lăn, ếch chiên bơ; người Việt mình còn gọi ếch là gà đồng, có hiếm hoi gì hai thức ấy ở xứ mình!


Lớn lên, già lần! Bây giờ có dịp đi Tây cho thoả mơ ước! có thêm chút tiền hưu rủng rỉnh trong túi, ,sao lại không thử ăn ốc và ếch do chính người Pháp nấu ngay trong thủ đô Paris nhỉ?

Nhân tiện ngắm đường Montorgeuil, con đường chợ được cho là còn đậm chất Paris nhất.... cũng thế thôi, cũng tương tự như đường Cler hoặc đường Mouffetard: hàng gà, hàng thịt, hàng trái cây. Tiệm L'Escargot nằm trên con đường này, nhưng bọn Bọ hay có tật đi sớm, mà nhà hàng thì đúng 12 giờ trưa mới bắt đầu hoạt động- dù rằng cửa đã mở, bàn đã trải khăn trắng, mấy anh hầu bàn thì ngồi tỉnh queo đọc báo mà không màng liếc mắt ngó tới hai người khách đang nóng ruột đứng chực hờ!

Chợt thấy sao mình giống đang hát bài hát hồi xưa mẹ ru : "muốn người ta (mà) người ta hổng muốn - Xách cái dù đi xuống đi lên!"

Hai vợ chồng Bọ thôi không xách dù đi lên đi xuống nữa, mà xách cái thân ra ngồi chơi trước nhà thờ St Eustache ngó thiên hạ.

Công trường rộng trước nhà thờ St Eustache, là nơi gia đình hay ra chơi bóng hoặc viên chức công nhân ra ngồi hút điếu thuốc nghỉ xả hơi (dân Paris còn hút nhiều thuốc quá, ngồi bên trong nhà hàng thì ngộp vì thiếu không khí, mà ngồi ngoài trời thì bị ngộp vì khói thuốc khách bàn bên có khi là khách bàn hai bên!), thanh thiếu niên chơi 1 game bóng tròn, hoặc du khách thay phiên chụp hình trước chiếc đầu bự

Bọ cũng vậy, cũng chụp hình cái đầu bự....dìa nhà làm avatar

Một người phụ nữ dẫn chó đi dạo, con chó đứng lại cong lưng phóng uế 1 bãi ngay giữa công trường! Ông Bọ chắc lưỡi:

- Hãng chế tạo mìn của Paris đây rồi!

Nhưng không, người phụ nữ chủ chó, kiên nhẫn chờ chó của mình trả lời tiếng gọi của thiên nhiên xong, bà rút ra 1 bao tay bằng nylon, mang vàovà dọn sạch, xong lộn ngược chiếc bao tay ra chất bả của chó nằm gọn trong lòng bao nylon, gói lại và vất vào thùng rác. Hai vợ chồng Bọ quan sát, ghi nhận cái gọi là ý - thức - của - người - dân - nơi - công - cộng. Và thầm ước nhiều điều!!!

Ngó thiên hạ một hồi cũng qua khỏi 12 giờ trưa! trở lại L'Escargot, lần này khác hẳn hồi nãy: người hầu bàn niềm nở mời Monsieur và Madame (là 2 vợ chồng Bọ đây nè!) ngồi, Monsieur và Madame bèn lựa cái bàn ngồi ngó ra đường chợ Montorgeuil ngó ông đi qua bà đi lại


Gọi ốc, anh phục vụ hỏi dùng rượu chi? Không lẽ ăn ốc mà uống nước ngọt nên hỏi anh đề nghị uống thứ rượu gì kèm theo cho hạp giọng: Làm đúng, vì anh à lên 1 tiếng và đưa ngón tay trỏ lên cao ra ý bằng lòng và ngụ ý "Monsieur để tôi lo cho!"

Image has been scaled down 22% (640x481). Click this bar to view original image (813x610). Click image to open in new window.
Rượu vang trắng, uống kèm với ốc trong bơ tỏi và rau thơm, hạp vị và chỉ say dìu dịu! Bơ từ ốc chảy ra chấm bánh mì ăn rất ngon!
Nhưng Madame còn muốn thử ếch nữa cơ! bèn gọi thêm phần ếch chiên bơ hai người chia, dĩa ếch vửa bê lên thì như thế này
Chỉ vài phút sau thì như thế này:


Image has been scaled down 22% (640x481). Click this bar to view original image (813x610). Click image to open in new window.
Và thú thực, lúc ăn ốc rất sợ xảy ra màn ốc bay như trong phim Pretty woman, nhưng nhờ số 85 nên không xảy ra chuyện gì đáng mắc cở hết!

Nhưng khi mình đang đi giữa lòng phố Paris, thì một bữa ăn mua từ Galeries Lafayette như thế này cũng là thượng hạng, quá ngon lành cho những du khách như Bọ rồi:




Những trạm métro khác với những trạm métro

Paris có nhiều trạm métro - Nhưng có những trạm métro khang khác và có một ý nghĩa nếu ta chịu khó tìm hiểu.

Hai vợ chồng già, thường ngày xử dụng metro St Paul như là trạm bắt đầu của mỗi ngày. Métro St Paul nằm trên line 1, có thang cuốn nhưng chỉ có chiều lên chứ không có chiều xuống. Line 1 đang được sửa chữa thành 1 line meteor, tức là sẽ hoàn toàn tự động như line meteor 14 tuy chưa biết bao giờ mới hoàn thành việc này, theo Bọ có thể ban quản trị metro Paris đã chán với những cuộc đình công nên đây là 1 hình thức đề phòng? line meteor sẽ không cần tài xế nên khi có đình công những line meteor như line 14 hoàn toàn không bị ảnh hưởng.

Métro St Paul đã đóng khung kính thành cửa tự động cho khách lên xuống métro, và xe của line 1 cửa sẽ tự động mở khi xe ngừng chứ khách không còn phải kéo cần để mở như trước đây nữa

Image has been scaled down 22% (640x481). Click this bar to view original image (813x610). Click image to open in new window.

Image has been scaled down 22% (640x481). Click this bar to view original image (813x610). Click image to open in new window.
Cùng nằm trên line 1 và là trạm kế tiếp St Paul hướng về La Defense là trạm Hotell de Ville. Trên tường trạm này có huy hiệu thành Paris ngày xưa:


Image has been scaled down 22% (640x481). Click this bar to view original image (813x610). Click image to open in new window.

Image has been scaled down 22% (640x481). Click this bar to view original image (813x610). Click image to open in new window.
Thời Trung cổ thành Paris còn được gọi là Lutèce và chỉ có leo heo vài xóm chài đánh cá trên sông Seine. huy hiệu này ở giữa có hình chiếc thuyền đánh cá tượng trưng cho ngườ dân Lutèce. Nền đỏ tượng trưng cho hoàng gia Pháp và hoa huệ vàng là biểu tượng của hoàng gia (cho đến đời
Bourbon)

- Liège là tên 1 thành phố của Bỉ, và trạm métro Liège của Paris được trang trí những tranh tả phong cảnh thành phố Liege, đặc biêt những tranh này được ghép lại bằng gạch men nung xuất xứ từ Welkenraedt, Bỉ.


Image has been scaled down 22% (640x481). Click this bar to view original image (813x610). Click image to open in new window.

Art Et Métier : là giao điểm của 2 line 3 và 11, nhưng chỉ trên ke của line 11 là thiết trí theo dáng chiếc tàu ngầm (như chiếc tàu ngần Nautilus trong truyện 20 ngàn dặm dưới đáy biển trứ danh của Jules Verne). Bên trên đường phố từ ga métro này, là bảo tàng Art et Métier

Image has been scaled down 20% (640x479). Click this bar to view original image (799x598). Click image to open in new window.

Những ga métro sau đây, Bọ có đi qua nhưng chụp hình không được vì vào giờ cao điểm quá đông người, hình ảnh của những ga này là từ internet để các bạn tiện hình dung:

- Tuileries, line 1 : Những hình trên tường của métro này là những vật sưu tầm để kỷ niệm 100 năm xây dựng các tuyến métro của Paris . Công việc tiến hành từ thập niên này sang thập niên khác, và cho thấy những thay đổi từ xe métro, công việc quảng bá kêu gọi, việc xây dụng và đến
cả hình dáng thay đổi qua các thời kỳ của những chiếc vé métro

Image has been scaled down 20% (640x480). Click this bar to view original image (800x600). Click image to open in new window.
Métro Bastille, line 1: Những hình trong tranh bằng gạch nung tả lại vài nét về cách sống của thời đó: quần áo, dáng điệu người dân.... trong thời điểm phá ngục Bastilles


Image has been scaled down 20% (640x479). Click this bar to view original image (799x598). Click image to open in new window.
Métro Pont Neuf - La Monnaie, line 7: Trụ sở của sở đúc tiền nằm trong khu vực này, được trang trí bằng những đồng tiền và 1 chiếc máy thô sơ


Image has been scaled down 20% (640x479). Click this bar to view original image (799x598). Click image to open in new window.
Một chuyện bên lề khi Bọ bắt xe từ métro Pont Neuf: trước khi xuống ke métro, ghé mấy quán sách sách cũ trên bờ sông Seine gần Cầu Mới lựa mua vài chiếc tháp Eiffel về cho cô giáo mẫu giáo dạy lớp thằng cháu nội (thằng nhỏ vừa được học về nước Pháp, và Bọ có làm 1 video disc các hìnhảnh của Paris cho cô giáo dạy mấy đứa nhỏ) cùng lực mua vài tấm tranh đen trắng về đóng khung treo. Ông bán hàng, đang gói hàng cho khách chợt la lớn Non Non, rồi chạy đến giựt cây bút từ trên tay hai cô gái du khách trẻ - có lẽ là người Mỹ- đang sắp sửa ký vào tờ giấy do 2 cô nhỏ Gypsy đưa! Ông giải thích: Tụi nó ngoài đòi tiền, còn lừa móc giỏ xách lấy tiền, điện thoại Iphone hoặc bất cứ smart phone nào cũng bị tóm! rất nhiều người bị như thế và ông thấy tự có bổn phận giúp khách khỏi bị những trường hợp mất tiền/đồ vật như thế.

Điều hay, là 2 cô nhóc Gypsy riu ríu đi chỗ khác, không dám lớn tiếng với ông thổ công này. Bọ thật là phục!

- Métro Varenne line 13: The Thinker, rõ ràng không sai là có bảo tàng Rodin bên trên!

Image has been scaled down 20% (640x479). Click this bar to view original image (799x598). Click image to open in new window.

Métro Parmentier line 3: Có tượng ông Antoine Parmentier là người có công quảng bá khoai tây thành thực phẩm đại chúng. Thời đó dân e sợ không tiêu dùng nhiềukhoai tây. Parmentier nghĩ ra 1 mẹo: Canh tác khoai tây trên 1 cánh đồng lớn, ban ngày cho người canh giữ cẩn thận, đêm đến lại bỏ mặc cánh đồng. Dân nghèo thấy vậy bèn đêm đến đào trộm khoai và do đó khoai tây được nhiều người bình dân biết đến rộng rãi hơn. Ngày nay, tên ông được đặt cho 1 giống khoai tây, củ dài da màu hồng nhạt, nhiều bột và luộc, nướng, chiên hay nghiền đều rất ngon!


Image has been scaled down 20% (640x479). Click this bar to view original image (799x598). Click image to open in new window.

Image has been scaled down 20% (640x479). Click this bar to view original image (799x598). Click image to open in new window.