Post Reply 
LẶNG LẺ NƠI NÀY - Bùi Bảo Trúc
Author Message
maritza Offline
Moderator
*****

Posts: 41,785
Joined: Aug 2010
Post: #1
LẶNG LẺ NƠI NÀY - Bùi Bảo Trúc
Trịnh công Sơn , người nhạc sĩ của hơn hai thế hệ người Việt vừa tạ thế tại Việt Nam , hưởng thọ 62 tuổi , một người gần gủi mà cũng rất xa chúng ta . Ông là một người mà ai cũng biết , nhưng cũng không ai biết ông bao nhiêu ngoài gia đình và vài người bạn rất thân .

Sinh ngày 28 tháng 2 , năm 1939 , qua đời ngày 1 tháng 4 , năm 2001 tại bệnh viện Chợ Rẫy . Trịnh Công Sơn quê ở Huế nhưng ra đời ở Đắc Lắc . Tiểu sử , ông chỉ ghi như thế .

Lặng lẻ nơi này như tựa của một bài hát ông viết , có lẻ là một tóm gọn khá đúng về cách sống của ông :

Trời cao đất rộng , một mình tôi đi
Đời như vô tận , một mình tôi về
Một mình tôi về với tôi ....

Từ căn nhà cũ ở Phú Cam , Huế , Trịnh Công Sơn lớn lên , bỏ vào Sài Gòn , theo bạn bè , âm nhạc . Ông không ồn ào những bước đưa nhạc của mình vào với người nghe .

Năm 1965 , ở trụ sở sinh viên đại học góc đường Duy Tân - Hồng Thập Tự , người thanh niên có cái vẻ rất thư sinh , gầy gò ấy cầm chiếc Tây Ban Cầm bước lên bục , sau đôi lời giới thiệu rất ngắn và giản dị của một người trong ban tổ chức , cất lên tiếng hát chưa mấy ai biết ở Sài Gòn thời ấy , và từ đó , nhạc Việt Nam không bao giờ còn như cũ nữa .

Trong số những ca khúc ông hát hôm ây , có bài Gọi Tên Bốn Mùa . Sài Gòn hôm ấy vừa xong một cơn mưa . Cơn mưa vào hạ , cành khô bơ vơ , buổi chiều xao xác , tuổi thơ , tin buồn ....Không khí ấy , cứ nghe lại vài ba đoạn trong ca khúc Gọi Tên Bốn Mùa , lại trở về, như mùa thu cũ , một thời , một đời ....

Trịnh Công Sơn tới với người thưởng ngoạn bằng nhạc , nhưng căn bản , ông là một thi sĩ .

Ông như người nhạc sĩ mù trong một bức vẽ của Picasso , thời kỳ xanh . Người nhạc sĩ cầm cây đàn , cây đàn không có dây , dạo lên những âm thanh mà chỉ ông nghe thấy , vì nó đi ra thẳng từ quả tim ông .

Trịnh Công Sơn cũng thế . Ông viết rất dễ dàng . Trong trí , trên một miếng giấy lau tay trong một tiệm nước , bất cứ chỗ nào . Như một thi sĩ , vì ông là một thi sĩ .

Có những bản nhạc của ông , phần lời ca đúng là một bài thơ . Ông dùng nhạc để nâng đỡ những đoạn thơ đó .Và ông cũng dùng thơ để dẫn những đọan nhạc đi . Nhạc của ông không khúc mắc là vì thế .

Ngôn ngữ thơ trong phần lời ca của ông đưa người nghe vào một thế giới với những hình ảnh hoàn toàn mới . Hinh ảnh lãng mạng mà ông tạo ra không còn dấu tich của dòng nhạc bước đi từ thời tiền chiến . Nó đưa tơi sự chấm dứt những ảnh hưởng cũ đã ở trong nhạc Việt từ hơn 30 năm . Đến Trịnh Công Sơn , nhạc Việt mới đi hẳn về một chiều mới .

Ngôn ngữ tình yêu của ông không là những ngôn ngữ của thi ca lãng mạng Việt Nam trước đó . Đó là một thứ ngôn ngữ để nói về tình yêu trong một nỗi bất an , một không gian bất ổn , của chung quanh đầy xao động .

Có thể nói Trịnh Công Sơn làm thơ bằng âm nhạc . Âm nhạc chỉ là một phương tiện để chuyên chở thơ của ông . Trong những cuỗi âm thanh mà nhạc dẫn dắt chúng ta đi theo ông , người nghe , vẫn thấy lập lại đâu đó con người thi sĩ của ông . Chữ nghĩa thi ca của ông không cầu kỳ , cũng không khuôn sáo . Những chữ rât cũ , qua tay ông , được mặc cho những bộ áo mới . Thì đây , chữ nghĩa đã cũ , nhưng nghe qua Trịnh Công Sơn thì lại rất mới :

Tôi ru em ngủ
Một sớm mùa đông
Em ra ngoài ruộng đồng
Hỏi thăm cành lúa mới
Tôi ru em ngủ
Một sớm mùa thu
Em đi trong sương mù
Gọi cây lá vào mùa ....

Trịnh Công Sơn là một tài hoa hết sức đa dạng . Ông viết về nhiều thứ nhạc khác nhau . Từ nhưng tình ca xót xa , nghe tê dại đau đớn , những tình khúc bất hạnh đến những bài ngợi ca quê hương đất nước , một ước mơ hòa bình hiền lành của dân tộc . Ông nói hộ cho một , hai thế hệ những điều đó . Nhưng nhạc tình của ông , bằng những hình ảnh rất mới , của thơ , đã trở thành dấu ấn của Trịnh Công Sơn .

Ông quan niệm như thế này về nhạc tình : " Khi bạn đang hát một bản tinh ca là bạ đang muốn hát về cuộc tình của mình . Hãy hát đi , đừng e ngaị , dù hạnh phuc hay dở dang thì cuộc tình ấy cũng là một phần máu thịt của bạn rồi . "

Va bởi thế , những tình khúc mà ông viết , đã trở thành những tình ca chung của tất cả . Tính chất riêng tư không còn nữa .

Diễm trở thành không thực . Chỉ còn nhớ mãi trong cơn đau vùi , buổi chiều ngồi ngóng những chuyến mưa qua , như trong ca khúc Diễm Xưa , nghe một lần rồi mãi mãi không bao giờ quên đươc .

Trịnh Công Sơn ra đi là một mất mát vô cùng to lớn của những người yêu nhạc Việt . Ông để lại một thế giơi đẹp hơn .

Và nói như Kiều Chinh sáng hôm nghe tin ông mất , được sống cùng thời với Trịnh Công Sơn , là một vinh hạnh .

Bùi Bảo Trúc
Tháng 4/ 2001
03-31-2018 01:34 AM
Find all posts by this user Quote this message in a reply
Post Reply 


Forum Jump:


User(s) browsing this thread: 1 Guest(s)